Sürdürülebilirlik Raporlaması (GRI)

Sürdürülebilirlik Raporlaması (GRI), şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) performanslarını izleyip raporlamalarına yardımcı olan uluslararası bir standarttır. GRI, üç ana standart grubundan oluşur: evrensel standartlar, konuya özgü standartlar ve sektör standartları. Raporlama süreci; hazırlık, veri toplama, analiz, rapor yazımı ve yayınlama aşamalarını içerir. GRI ile uyum sağlamak, şirketlerin hesap verebilirliklerini artırır, sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmalarını kolaylaştırır ve paydaş ilişkilerini güçlendirir.

Entegre Raporlama

Entegre raporlama, bir şirketin finansal, çevresel, sosyal ve yönetişim performansını bir arada sunan bir raporlama yaklaşımıdır. Bu yöntem, geleneksel finansal raporlamanın ötesine geçerek, şirketin uzun vadeli değer yaratma kapasitesini daha geniş bir perspektiften değerlendirir. Entegre raporlama, şirketin stratejisi, yönetişimi, performansı ve geleceğe yönelik beklentileri hakkında kapsamlı bir anlayış sağlamayı amaçlar, böylece paydaşların şirketin sürdürülebilirliği ve genel etkileri hakkında daha derinlemesine bilgi sahibi olmalarını sağlar. Bu yaklaşım, şirketlerin ekonomik, çevresel ve sosyal kaynakları nasıl kullandıklarını ve bu kaynakların işletmenin uzun vadeli başarısı üzerindeki etkilerini anlamalarına yardımcı olur. Entegre Raporlama, şeffaflığı ve hesap verebilirliği artırarak, yatırımcılar ve diğer paydaşlar için şirketin toplam değerini ve sürdürülebilirlik performansını daha iyi yansıtır. Bu, günümüzde giderek artan bir şekilde, şirketlerin geniş kapsamlı etkilerini ve sürdürülebilirlik hedeflerini anlamak isteyen paydaşların ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılan bir yöntemdir.

CDP Raporlama

CDP (Carbon Disclosure Project), şirketlerin ve kurumların iklim değişikliği, su kullanımı ve ormanlar gibi çevresel konularla ilgili verilerini şeffaf bir şekilde raporlamalarını sağlayan bir platformdur. CDP raporlaması, organiz asyonların çevresel etkilerini anlamalarına ve bu etkileri yönetme konusunda daha etkili stratejiler geliştirmelerine yardımcı olur.

Faydaları:
• Risk Yönetimi: CDP raporlaması, iklim değişikliği gibi çevresel riskleri tanımlamak ve yönetmek için kritik bir araçtır. Şirketler, bu bilgileri kullanarak stratejilerini uyarlayabilir.
• İtibar Yönetimi: Şirketlerin çevresel performanslarını raporlaması, paydaşlar nezdinde güvenilirliklerini artırır ve marka itibarını güçlendirir.
• Yatırım Çekme: Sürdürülebilirlik performansı yüksek olan şirketler, yatırımcılar için daha cazip hale gelir. CDP verileri, bu şirketlerin çevresel hedeflerine ulaşma konusundaki kararlılığını gösterir.
CDP raporlaması, organizasyonların çevresel etkilerini azaltmalarına, sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmalarına ve paydaşlarına daha iyi bir hesap verebilirlik sağlamalarına yardımcı olan önemli bir araçtır.

Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS)

Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS), işletmelerin finansal bilgileri ve iklimle ilgili açıklamalarında uyulması gereken esasları belirleyen S1 ve S2 standartlarını içermektedir. Bu standartlar, 29.12.2023 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanmış ve 1 Ocak 2024 itibarıyla yürürlüğe girmiştir. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, TSRS'nin uluslararası standartlarla uyumlu şekilde belirlenmesi yetkisine sahiptir.

TSRS Nedir?

TSRS, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan, işletmelerin sürdürülebilirlik raporlamalarında uyacakları genel hükümleri belirleyen standartlar serisidir. Amacı, büyük işletmelerin sürdürülebilirlik raporlamasını ve yeşil finansmana erişimini kolaylaştırmaktır.

• Aktif toplamı 500 Milyon Tük Lirası
• Yıllık Net Satış Hasılatı 1 Milyar Tük Lirası
• Çalışan Sayısı 250 kişiden fazla ölçütlerinden en az ikisinin eşik değerlerini art arda iki raporlama döneminde aşan kurum, kuruluş ve işletmelerin TSRS kapsamında Sürdürülebilirlik Raporu hazırlamaları gerekmektedir.

6362 Sayılı Kanun Uyarınca Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme ve denetimine zorunlu olan şirketlerden:
o Yatırım Kuruluşları,
o Kolektif Yatırım Kuruluşları,
o Portföy Yönetim Şirketleri
o İpotek Finansmanı Kuruluşları,
o Merkezi Takas Kuruluşları,
o Merkezi Saklama Kuruluşları,
o Veri Depolama Kuruluşları,
o SPK Onaylı İzahname veya İhraç Belgesi bulunan Anonim Şirketler,
o Bir Borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem görmeyen, halka arz edilmeden pay hariç sermaye piyasası aracı ihraç eden veya bu amaçla SPK tarafından onaylanmış ihraç belgesi olan anonimşirketler,
o Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi kapsamında faaliyet gösteren Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri,
o Borsa İstanbul (BİST) Piyasalarında faaliyet göstermesine izin verilen şirketler,
o Kıymetli Madenler Aracı Kurumları,
o Kıymetli Maden Üretimi ve Ticaretiyle iştigal eden şirketler
o Bankalar ( TMSF bünyesinde yer alanlar hariç) olan kurum, kuruluş ve işletmeler Sürdürülebilirlik Raporlamasında Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) nı uygulamak zorundadır.

Yukarıdaki şartları sağlamayan kurum, kuruluş ve işletmeler isteğe bağlı olarak Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) kapsamında Sürdürülebilirlik Raporu hazırlayabilir.

 CSRD(Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi) Nedir ve Ne Zaman Uygulanacak?

CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), Avrupa Birliği tarafından kabul edilen ve şirketlerin sürdürülebilirlik performanslarını zorunlu olarak raporlamasını gerektiren bir düzenlemedir.
CSRD, çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) konularında şeffaflığı artırarak, iş dünyasında daha sürdürülebilir ve sorumlu bir yaklaşıma geçişi teşvik etmeyi amaçlar. Bu direktif, önceki NFRD (Finansal Olmayan Raporlama Direktifi)‘nin yerini alacak ve çok daha geniş bir şirket kitlesine uygulanacaktır. Şirketlerin, AB Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları'na (ESRS) uygun olarak rapor hazırlamaları, bağımsız denetimlerden geçmeleri ve sürdürülebilirlik performanslarını dijital ortamda sunmaları gerekecektir. CSRD, “çifte önemlilik” ilkesiyle hem sürdürülebilirlik risklerinin şirketlere etkisini hem de şirketlerin çevre ve topluma etkisini kapsayacak.


CSRD Uygulama Takvimi

CSRD, 2024 ile 2028 yılları arasında aşamalı olarak yürürlüğe girecek:
• 1 Ocak 2024: Daha önce NFRD kapsamında olan büyük şirketler için geçerli olacaktır. Bu şirketler, 2024 mali yılına ait sürdürülebilirlik raporlarını 2025 yılında sunacaklardır.
• 1 Ocak 2025: CSRD, büyük ölçekli şirketler için yürürlüğe girecektir. Bu şirketler, 2025 mali yılına ait raporlarını 2026 yılında yayınlayacaklardır.
• 1 Ocak 2026: Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ'ler) için uygulanmaya başlanacaktır.
• 1 Ocak 2028: Mikro işletmeler de bu tarihten itibaren CSRD kapsamında raporlama yapmak zorunda olacaktır.


CSDDD’nin Ana Hedefleri

• İnsan Haklarına Saygı: Şirketlerin, hem kendi operasyonlarında hem de tedarik zincirinde çalışan haklarına ve insan haklarına saygı göstermelerini ve ihlalleri önlemesini gerektirir.
• Çevresel Etkilerin Yönetimi: Şirketlerin çevreye olan olumsuz etkilerini azaltma, iklim değişikliği ile mücadele etme ve biyoçeşitliliği koruma sorumluluğunu yerine getirmeleri sağlanır.
• Tedarik Zinciri Şeffaflığı: Tedarik zincirinin her aşamasında çevresel ve sosyal risklerin değerlendirilmesi ve bu risklerin yönetilmesi zorunlu hale getirilir.
• Yöneticiler İçin Sorumluluklar: Şirket yöneticilerinin sürdürülebilirlik ve uzun vadeli etkileri dikkate alarak kararlar almalarını gerektiren hükümler içermektedir.

CSDDD (Kurumsal Sürdürülebilirlik Özen Yükümlülüğü Direktifi) Nedir?

Kurumsal Sürdürülebilirlik Özen Yükümlülüğü Direktifi (CSDDD – Corporate Sustainability Due Diligence Directive), Avrupa Birliği tarafından önerilen ve şirketlerin tedarik zincirlerinde ve iş operasyonlarında sürdürülebilirlik konusunda daha sorumlu davranmalarını zorunlu kılan bir düzenlemedir Bu direktifin temel amacı, şirketlerin insan haklarına ve çevreye olan olumsuz etkilerini önlemeye yönelik aktif bir sorumluluk almalarını sağlamak ve bu alanlardaki risklerin önceden tespit edilip yönetilmesini güvence altına almaktır. CSDDD, sürdürülebilirliği sadece şirketin iç süreçleriyle sınırlamaz, aynı zamanda tedarik zinciri boyunca (doğrudan ve dolaylı) tüm iş ortaklarını kapsar. Bu yaklaşım, iş dünyasında daha geniş kapsamlı bir sorumluluk ve hesap verebilirlik getirmektedir.

ASI Sertifikasyonu- Aluminium Stewardship Initiative (Green Aluminium )

Alüminyum Yönetim Girisimi (ASI), alüminyum değer zincirinde sürdürülebilirliği teşvik etmeyi amaçlayan, sektörün önde gelen aktörlerinin bir araya geldiği bir girişimdir. Hem alüminyum üreticileri hem de bu malzemeyi kullanan endüstriler, sosyal, çevresel ve etik standartlara bağlılıklarını göstererek ASI sertifikasından faydalanabilirler.

Kimler İçin Geçerli?

ASI standartları, alüminyumun ham maddesi olan boksit madenciliğinden başlayarak eritme, arıtma ve malzeme dönüşüm süreçlerine kadar tüm değer zincirinde uygulanabilir. Bunun yanı sıra otomotiv ve ambalaj gibi alüminyumu yoğun olarak kullanan endüstriyel kullanıcılar da bu standartlara uygun hareket edebilirler.

SPK Sürdürülebilirlik Raporu

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Sürdürülebilirlik Raporu, sermaye piyasası araçlarını kullanan şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerine ilişkin performanslarını değerlendirmek amacıyla hazırlanan bir belgedir. Bu rapor, yatırımcılar ve paydaşlar için şirketlerin sürdürülebilirlik stratejileri, hedefleri ve performansları hakkında şeffaflık sunar.

Sürdürülebilirlik Raporunun Önemi:

• Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik: Paydaşların bilinçli kararlar almasını sağlar.
• Yatırımcı Güveni: Sürdürülebilirlik performansı üzerinden daha bilinçli yatırım kararları alınmasına yardımcı olur.
• Rekabet Avantajı: İyi uygulamalar, marka değerini ve rekabet gücünü artırır.
• Risk Yönetimi: Çevresel ve sosyal risklerin belirlenip yönetilmesine yardımcı olur.

SPK Sürdürülebilirlik Raporu Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Sürdürülebilirlik Raporu, sermaye piyasası araçlarını kullanan şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerine ilişkin performanslarını değerlendirmek amacıyla hazırlanan bir belgedir. Bu rapor, yatırımcılar ve paydaşlar için şirketlerin sürdürülebilirlik stratejileri, hedefleri ve performansları hakkında şeffaflık sunar.
SPK Sürdürülebilirlik Raporu, genel olarak aşağıdaki başlıkları içermektedir: Şirket Profili: Şirketin misyonu, vizyonu, hedefleri ve faaliyet alanları.
ESG Stratejileri: Çevresel, sosyal ve yönetişim alanlarındaki stratejiler ve uygulamalar. Performans Göstergeleri: Karbon ayak izi, enerji verimliliği, su kullanımı, atık yönetimi gibi çevresel performans göstergeleri.
Sosyal Etkiler: Çalışan memnuniyeti, toplumsal katkılar, müşteri memnuniyeti gibi sosyal performans göstergeleri. Yönetim ve Yönetişim: Şirketin yönetim yapısı, yönetişim politikaları ve sürdürülebilirlik hedeflerine yönelik izleme mekanizmaları.

Çevresel - Sosyal - Yönetisim (ESG)

ESG, şirketlerin veya kuruluşların çevresel etkilerini, sosyal uygulamalarını ve kurumsal yönetim kriterlerini ele alan bir rapordur. ESG raporlaması, kuruluşların veya firmaların çevresel ve sosyal uygulamalarını, yönetişim yaklaşımlarını ve bu alanlardaki performanslarını özetler. Dolayısıyla ESG raporlaması şirketler için çok boyutlu bir beyandır. Firmaların ESG raporlamaları, yani çevresel, sosyal ve yönetişim açıklamaları, yatırımcıların gözündeki başarı algılarını oluşturmaktadır. Geçmişte yatırımcı davranış ve tercihleri sadece firmanın karlılığına odaklanırken, son 15 yılda değişen anlayışla birlikte firmanın çevresel, sosyal ve yönetişim uygulamaları yatırımcıların davranış larını etkilemeye başlamıştır. ESG raporları, özellikle uluslararası ve halka açık firmalar için önemli açıklamalar haline gelmiştir. Firmaların olumlu ESG performansları, borsa değerleri üzerinde yukarı yönlü bir etki yaratmakta ve yatırımcıları cezbetmektedir. Bu anlamda ESG, çağı yakalayan ve takip eden şirket yöneticilerinin yönetim başarısını da göstermektedir. ESG sadece yatırımcılar için değil, şirketleri iç yönetimleri için de önemlidir. Çünkü ESG'yi süreçlerine dahil eden şirketler, karlılıklarının nasıl olumlu etkilendiğini, sürdürülebilir ve sosyal sorumlu girişimlere öncelik vererek itibarlarını nasıl artırabileceklerini ve potansiyel olarak nasıl daha fazla yatırımcı çekebileceklerini görmeye başlarlar.

ESG Skorlama

ESG Skorlama, şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerine göre değerlendirilmesini sağlayan bir yöntemdir. Geleneksel finansal kriterlerin yanı sıra, kuruluşların sürdürülebilirlik performansını ölçmek için kullanılır. Bu sistem, bir firmanın sürdürülebilirlik ve toplumsal sorumluluk konusundaki uygulamalarını belirli kriterlere dayanarak puanlar.
ESG, "Çevresel" (Environmental), "Sosyal" (Social) ve "Yönetişim" (Governance) kelimelerinin baş harflerinden oluşur. İş dünyasında sürdürülebilirlik ve etik uygulamaları ifade eden bu kriterler, çevresel etkiler, sosyal sorumluluk ve etik yönetişim gibi unsurlara odaklanır.
Günümüzde ESG, yatırımcılar, iş ortakları ve tüketiciler için önemli bir değerlendirme aracı haline gelmiştir. İklim değişikliği, sosyal adalet ve kurumsal şeffaflık gibi küresel sorunlar, ESG kriterlerinin önemini artırmaktadır.

ESG Kriterleri Nedir?
ESG kriterleri üç ana başlık altında toplanır ve kuruluş ların ESG performansı bu üç kritere göre belirlenir. Sürdürülebilirlik kriterleri olarak da adlandırılan bu kriterler çevresel, sosyal ve kurumsal yönetim olmak üzere üç başlık altında toplanmaktadır. Çevresel Kriterler; kurum veya şirketin mal veya hizmet üretmek üzere faaliyetlerini sürdürürken çevresel etki ve performansını ifade eder. Sosyal Kriterler; kurum veya şirketlerin mal veya hizmet üretmek üzere faaliyetlerini sürdürürken sosyal sürdürülebilirlik alanındaki uygulamalarının performans değerlendirmesini ifade eder.
Kurumsal Yönetim Kriterleri; kurum veya şirketlerin kendi ölçeğinde mal veya hizmet üretmek üzere faaliyetlerini sürdürürken yönetim ve davranışlarının güncelliğini kapsar.